Pozbawienie władzy rodzicielskiej a kontakty z dzieckiem
Na wstępie należy zaznaczyć, że władza rodzicielska, a kontakty rodzica z dzieckiem to dwie odrębne sprawy. Zobrazowanie niniejszych zagadnień powoduje konieczność odwołania się do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy - w skrócie k.r.o.
Elementy władzy rodzicielskiej
Zgodnie z art. 92 k.r.o. dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. Kolejno zgodnie z art. 93 § 1 k.r.o. władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Władza rodzicielska składa się z trzech głównych elementów:
- obowiązku i prawa rodziców do wykonywania pieczy nad osobą dziecka,
- sprawowania pieczy nad majątkiem dziecka,
- wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw;
Przesłanki pozbawienia władzy rodzicielskiej
Pozbawianie władzy rodzicielskiej może mieć miejsce przede wszystkim jeżeli:
- władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody ( np. długotrwałe odbywanie kary pozbawienia wolności),
- rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej,
- rodzice zaniedbują swe obowiązki względem dziecka;
Prawo rodziców i dziecka do kontaktów
Kontakty rodzica z dzieckiem mogą być realizowane przede wszystkim poprzez:
- odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu,
- bezpośrednie porozumiewanie się,
- utrzymywanie korespondencji,
- korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość (korespondencja listowa), w tym ze środków komunikacji elektronicznej (sms-y, wiadomości e-mail);
Zgodnie z art. 9 ust 3 Konwencji Praw Dziecka: Państwa-Strony będą szanowały prawo dziecka odseparowanego od jednego lub obojga rodziców do utrzymywania regularnych stosunków osobistych i bezpośrednich kontaktów z obojgiem rodziców, z wyjątkiem przypadków, gdy jest to sprzeczne z najlepiej pojętym interesem dziecka.
Podsumowanie
W tym miejscu pojawia się pytanie - co w sytuacji, gdy sąd pozbawi jednego z rodziców władzy rodzicielskiej, czy takiemu rodzicowi przysługują kontakty z dzieckiem?
Odpowiedź na powyższe pytanie brzmi: to zależy.
Z jednej strony przepisy k.r.o. wskazują wprost, że niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Równocześnie trzeba pamiętać, że jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy ograniczy utrzymywanie kontaktów rodzica z dzieckiem, a jeżeli utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem poważnie zagraża dobru dziecka lub je narusza, sąd zakaże ich utrzymywania.
Podsumowując powyższe, można dostrzec, że władza rodzicielska a kontakty rodziców z dzieckiem choć nie są ze sobą wprost powiązane to jednak mogą wywierać na siebie bezpośredni wpływ. Zatem tylko przeanalizowanie konkretnego przypadku pozwoli na udzielenie wyczerpującej odpowiedzi na zadane pytanie.
Źródła
- Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 z późn. zm.)